Zondag 5 mei: Avontuur in de woestijn

Allereerst wil ik iedereen bedanken die heeft gereageerd op mijn weblog, hartstikke leuk dat jullie meelezen. Ik kan aan de aantallen zien dat ik nog veel meer lezers heb, wie zijn jullie nog meer allemaal?  

Inmiddels is het alweer zondagavond, en dit verslag typ ik in een nomadentent midden in de woestijn. We hebben net heerlijk gegeten hier, al was het eerder vanavond nog onduidelijk of dat überhaupt ging lukken. We waren namelijk net op tijd in het kamp aanwezig, de laatste 50 meter hebben we afgelegd in een zandstorm, met regen en onweer op de achtergrond. Hoe bizar wil je het hebben in de woestijn? Nou, wij maken het dus mee. En het heeft ook wel iets, al mijn padvinderskwaliteiten komen weer naar boven. En we hadden een fijne gids die ons goed heeft verzorgd. Hij voorzag ons in de tent van een koelbox met drinken, een zaklampje (dat we zelf vergeten waren te kopen) en hij heeft de ingang naar de tent voor ons vastgemaakt, zodat we niet compleet gezandstraald werden. Het is in elk geval een ervaring om nooit meer te vergeten. Heel bijzonder!

Maar nu eerst even terug naar het begin van de dag. De wekker stond vandaag op 8 uur, want we gingen op pad met een 4x4 en een gids door de omgeving. Om half 10 zouden we vertrekken, om 9 uur dus ontbijten. Om half 8 was ik wakker en ben ik opgestaan. Deze nacht heb ik best goed geslapen. Misschien was ik nu eindelijk zo moe dat ik door het comfort heensliep. Het bed was daarnaast ook enorm groot en we hadden airconditioning op de slaapkamer, allemaal factoren die bijdragen aan een goede nachtrust. En dat maakt het begin van de dag ook een stuk beter.

Nadat we in de kleren zijn geschoten en in de verf gezet (ja hoor, dat doen we ook in de woestijn, zij het met aangepaste hoeveelheden) gaan we ontbijten. Na het debacle van gisteravond, met buikkrampen en andere ongemakken, doen we het vanochtend voorzichtig aan. Ik houd het bij een bordje met vers fruit en een vers geperste jus d'orange, dat gaat er altijd wel in. De baksels houdt ik even voor gezien vandaag. Na het ontbijt pakken we onze spullen bij elkaar voor vandaag en dan gaan we op zoek naar onze begeleider.

In de lobby ontmoeten we Mohammed, een Marrokaan die is geboren en getogen in Merzouga. Hij gaat ons vandaag begeleiden op een tocht in en rond de woestijn. Voor mij begint die niet al te goed, als ik bij het instappen in de jeep de enorme uitlaat bij mijn deur over het hoofd zie met als resultaat dat mijn zonnebril een enorme schram op mijn neus achterlaat. Bovendien heb ik al snel een ei op mijn neus, en voelt de hele rechterkant van mijn gezicht helemaal beurs. Het was een flinke klap, hier ga ik nog wel even plezier aan beleven denk ik. De schram bloed een beetje, maar gelukkig niet heel hard. Voordeel is dat ik de kiespijn niet meer voel nu, die zeurt al een paar weken, maar die wordt nu overstemd.

Mohammed is een lieverd, een hartelijke man die ons vandaag van alles leert over zijn omgeving. Wij roepen, hij draait; dat gevoel geeft hij ons. Hij leert ons wat woorden arabisch, hij test onze Franse woordenkennis en tussendoor gooit hij zelf wat woorden Nederlands en Duits. En regelmatig checkt hij even hoe het met ons gaat. Een schat dus! We merken sowieso dat we naar het zuiden toe ook de mentaliteit van de mensen zien veranderen. Het wordt steeds vriendelijker en veel minder opdringerig. Dat gevoel van grimmigheid heb ik in elk geval niet meer gehad na die vervelende gids in Meknes op de middag van aankomst. Wel zijn er nog genoeg Marokkanen die heel goed zien dat we toeristen zijn en die ons van alles willen verkopen en, aansmeren, en ze helpen ons graag aan een restaurant of hotel. Maar "non, merci" is meestal wel genoeg nu. Iedereen helpt graag als je iets vraagt, ook al gaat dat vaak met handen en voeten. Ook merken we hier in het Zuiden dat de klederdracht wel weer een stuk conservatiever wordt, onderweg in de dorpjes en ook hier in Merzouga zien we de meeste vrouwen in dichte burka's lopen, terwijl dat in Chefchaouen, Meknès en Fez echt een uitzondering was. Sowieso zien we hier weinig vrouwen in het openbaar. Dat is wel opvallend.

Maar goed, we gaan op pad. De eerste bestemming van vandaag is een meer vlakbij Merzouga. Dat meer is afhankelijk van regenval, en zonder regenval staat het na een maand al droog. Nu regent het heel weinig hier, dus staat het ook vaak droog horen we van Mohammed. De meeste regen valt hier volgens hem in september. Nu staat er wel water, maar we kunnen goed zien dat het water eerder veel groter was. We komen hier vooral om flamingo's te spotten, en die zien we zowaar in het midden van het meer. Met de telelens kunnen we ze vatten. Mooie beesten, al zijn ze hier lang niet zo roze als in de dierentuin, hier zitten vast geen garnalen in het water.

 

Na de eerste stop worden we meegenomen op een toch dwars door het woestijngebied, aan de rand van de prachtig bruinrood gekleurde duinen. Wat is dat toch een indrukwekkend gezicht. We hebben ook geluk met het licht vandaag, er is wat bewolking, maar niet teveel, waardoor het licht wel zachter wordt. Natuurlijk maken we ook foto's. We lopen de duinen in, het zand voelt wel al warm, maar je kunt er nog prima op lopen. Ook komt hier een jochie uit het dorp op ons af met een woestijnvosje in zijn handen, een puppy nog (heet een babyvos ook een pup?). Eigenlijk wel heel zielig, en sneu ook voor het beestje. Als we een foto willen maken moeten we hem iets betalen, en dat doen we dan ook maar. Wat moet je anders? Maar liever zouden we hebben dat de beestjes gewoon los mogen lopen. We hebben niet de indruk dat dieren in Marokko nu heel goed behandeld worden, toch heel anders als we thuis gewend zijn.

  

Als de camera's uitgeklikt zijn rijden we weer verder. Eigenlijk zouden we hierna een stam bezoeken die in een dorpje vlakbij woont, de zogenaamde black people. Zij komen uit Sudan, en leven hier vooral van en voor toerisme. Ze maken muziek en verkopen cd's. Er is weinig authentieks aan, en dus besluiten we dat over te slaan. Mohammed zal ons vandaag vooral het authentieke leven laten zien. We rijden vervolgens om de duinen heen naar de zwarte woestijn, die heet zo vanwege de diepzwarte gesteenten die je hier ziet liggen. Een bizar landschap, weer totaal anders dan de bruinrode duinen. De volgende stop is bij een verlaten dorpje midden in de zwarte woestijn. Hier woonden mensen voor de Franse colonisatie, lang geleden dus. Nu is het uitgestorven en staan er voornamelijk nog ruïnes. Slechts in een groepje huizen verderop wonen nog wat mensen, zij hebben zelfs zonnepanelen op het dak van hun huis. Die zien we hier trouwens behoorlijk veel, en misschien ook wel logisch. Dat is goedkope energie, en vaak is er niets anders voor handen terwijl de zon hier veevuldig schijnt..

 

Aan de rand van het dorp ligt een oude begraafplaats, ook heel bijzonder. Ik heb wel iets met begraafplaatsen, en deze moet dus zeker ook op de foto. Daarna neemt Mohammed ons mee de berg op voor een mooi uitzicht over de omgeving. Op de top van de heuvel staat ook een ruïne en daar zitten wat jongelui hun spulletjes te verkopen. Maar helaas is er voor ons niets bij.

De volgende stop is een open mijn. Hier wordt nog steeds gewerkt, met dynamiet wordt er steeds wat weggeblazen. Uit de grond wordt vervolgens kwarts, kristal en amathist gewonnen. We zien hoe hier nog met vooroorlogse middelen en methodes wordt gewerkt, levensgevaarlijk als je het mij vraagt.

Daarna gaan we op pad naar een Nomadenfamilie. De eerste familie waar Mohammed wil stoppen wordt op dat moment al druk bezocht, er staan maar liefst 6 jeeps. Dat vindt hij maar niets en dus rijdt hij verder naar een andere familie. Die is bovendien authentiek, ze leven nog steeds zelfvoorzienend en hoeden geitjes. Veel andere nomadenfamilies leven van het toerisme vertelt Mohammed, en dat is natuurlijk ook wel bgrijpelijk.  Het is een behoorlijk eind verder rijden en onderweg genieten we van het uitzicht. We zien onderweg heuse Fata Morgana's, iets dat ik eigenlijk alleen ken van verhalen en uit de Efteling. Zo mooi, maar helaas niet te vangen op een foto.

Als we bij de Nomaden zijn worden we door Mohammed rondgeleid. Het terrein is met stenen afgebakend, en we zien er een klein keukentje dat alleen maar bestaat uit een oven dat nog met vuur gestookt wordt. Daarnaast zien we een waterput, en een vuurplaats waar nog de resten van een schaap te vinden zijn. Ook zijn er paar piepkleine gebouwtjes waar de familie deels leeft, de ruimtes bestaan uit niets meer dan kleden op de vloer. Deze familie bestaat uit een vader en moeder met 4 kinderen, waaronder een tweeling van enkele maanden oud, en de "big father" zoals Mohammed hem noemt. Opa dus. Opa is duidelijk de baas in huis. De moeder is bezig met de kinderen op het moment. Tegen mij gebaart ze dat ze geen moedermelk meer heeft, en dus krijgen de kinderen nu geitenmelk. Eén van hen ligt momenteel tevreden te sabbelen op een flesje. Naast de tweeling lopen er 2 meisjes rond die al iets ouder zijn, en één daarvan is een guitig koppie met krullen dat heel fotogeniek is. En nieuwsgierig. Zo schattig! Maar het contrast met onze westerse luxe is ook enorm.  Hier geen kleerkasten, vaatwassers of zlefs maar een koelkast. Tapijten op de vloer, hier en daar wat dekens en een kussentje, en pastic balen gevuld met stro zorgen voor het comfort. Het is bijna niet voor te stellen dat mensen zo leven. Het lijkt wel op het kruispunt van de Afrikaanse cultuur zoals ik die verwacht in landen als Mali bijvoorbeeld, maar ook gecombineerd met de soms westerse gemakken die je wel ziet in de hotels en ook in sommige huizen in de stadjes. Zo dicht bij elkaar, en toch zo enorm anders. Voor Mohammed lijkt het heel vanzelfsprekend.

Mohammed zegt dat we foto's mogen maken, maar we vinden dat eigenlijk allebei best lastig. We voelen ons enorme indringers, en dat maakt dat we niet echt op ons gemakt zijn. Toch zet ik mijn gène aan de kant, want we worden hier niet voor niets uitgenodigd. Opa heeft thee gemaakt voor ons, en die nuttigen we in de grote tent die er staat. De tent is gemaakt van dekens, en wonder boven wonder is het daaronder behoorlijk koel. Hij heeft namelijk natuurlijker airconditioning, de tent is aan 2 zijden open en dus staat er een briesje. En de thee smaakt intussen overheerlijk. We hebben gezien hoe de glaasjes uit een blik getoverd worden en daarna nog zorgvuldig worden opgepoetst. Ook mogen we er zelfgemaakt brood bij eten, en dat is echt heel erg lekker. Totaal anders dan het andere brood dat we hebben geproefd. Mohammed legt uit dat we niet verplicht zijn om geld te geven, maar dat het wel mag. Niet teveel, zegt hij. We geven de familie 50 dirham en dat wordt graag aanvaard.

 

Daarna rijden we weer verder, Mohammed neemt ons mee naar een plek waar we vissenfossielen kunnen zien. Miljoenen jaren geleden was hier dus water in de woestijn, en dat kun je hier nog goed zien. Ook weer heel bizar, ongelooflijk als je erbij nadenkt.

Na de fossielen gaan we terug naar het dorp. Mohammed neemt ons mee naar een depot van de Nomaden, waar  voornamelijk handgemaakte producten van Berbers worden verkocht. Alles, van tapijten tot juwelen vind je hier. We vinden de tapijten vooral enorm mooi, vooral de motieven zijn prachtig. Ik ga op zoek naar een mooi kleed dat past bij onze inrichting, maar met onze kleuren is dat heel lastig. Geel, rood en blauw zijn de meest gebruikte kleuren hier, en dat is niet echt wat ik mooi vind. Het design en de motieven echter zijn wel prachtig. Verder zijn het niet echt producten die ons erg aanspreken, en we gaan uiteindelijk dan ook met lege handen weg.

Mohammed levert ons weer af bij het hotel, het is dan 3 uur 's middags. Bij het hotel zien we al een grot groep kamelen klaar liggen voor de woestijngangers die aan deze kant van de duinen blijven. Wijj gaan echter naar de andere kant van de duinen en daarvoor moeten we op een andere plek opstappen een kwartiertje verderop. Om 5 uur komt hij ons weer ophalen om ons daar af te leveren. Nu kunnen we weer even gebruik maken van onze kamer, waar onze bagage nog staat. Daar verzamelen we de spullen voor de kampeernacht, en we installeren ons even met electronica in de binnentuin voor contact met het thuisfront via de wap. We drinken er een koude cola en relaxen even. Om even over 4 douchen we even het zand van ons af en pakken we alles bij elkaar. De bagage blijft in het hotel, we nemen alleen een klein koffertje mee voor vanavond. Mohammed laadt het in de auto, samen met een koelbox met drinken, en dan gaan we weer op pad.

Een half uurtje verderop laadt hij ons weer uit, daar staan de dromedarissen te wachten die ons naar het tentenkamp zullen brengen. We stappen op, hoewel dat iets eenvoudiger klinkt dan het is, terwijl Mohammed ons helpt met de camera. Die gaat namelijk om onze nek, terwijl de tas gewoon wordt opgehangen aan het handvat waaraan wij ons moeten vasthouden. De dromedaris heeft zowaar een zitje, en dat lijkt niet zo heel oncomfortabel, maar later merken we dat het toch tegenvalt. Terwijl wij de afstand dwars door de duinen afleggen op de dromedaris, rijdt Mohammed met de jeep naar het kamp. Hij heeft onze bagage bij zich, voor ons is dat wel heel fijn.

De begeleider loopt voor ons uit, die moet dus door het zand zwoegen. Onderweg maakt hij verschillende keren foto's van ons, en wij mogen zelf ook aangeven waar hij moet stoppen als we een foto willen maken. Intussen klik ik er ook op los onder het rijden, maar dat is best een hachelijke zaak. Het schommelt namelijk behoorlijk bovenop zo'n beest. Maar oh, wat is dat genieten zeg. De omgeving is prachtig. En steeds als ik denk het ultieme gevoel van "in the middle of nowhere" te hebben ervaren, merk ik dat het nog beter kan. Wauw! Het is zo stil, behalve dan de dromedaris van Natasja die de hele weg boeren laat. En het landschap is onbeschrijflijk mooi. Op een gegeven moment zien we alleen nog maar woestijnduinen om ons heen, dat is werkelijk niet te bevatten. Er lijkt gewoon geen einde te komen aan deze duinen, en wij zitten er midden in. De kleuren zijn geweldig door het zachte licht aan het einde van de middag.

 

 

Helaas zien we achter ons wel een wolkendek dat steeds dichter wordt. En grijs. En als we een hele tijd op weg zijn horen we dus al wat onweer. Van een zonsondergang is in elk geval niets te bespeuren, en hoewel we dat erg jammer vinden, heeft dit ook wel iets bijzonders. En zoals ik al eerder schreef, de laatste 50 meter moeten we lopen, en precies dan steekt ook een zandstorm op. Dit is ook het moment dat onze begeleider kiest om ons wat zelfgemaakte spullen te laten zien, maar de zandstorm is zo erg dat we echt naar binnen moeten. En dan blijkt dat het nog altijd erger kan. Het stormt enorm hard, we maken ons zelf zorgen of de tent wel overeind blijft. De tenten zijn gemaakt van dekens en nu ben ik echt heel blij dat ik een grote vuilniszak heb meegenomen om onze spullen te beschermen. We schuilen in de tent, en terwijl we daar zitten komt Mohammed ons dus een koelbox brengen met drinken. Hij helpt ons met het dichten van de tent, zodat we niet gezandstraald worden en hij zorgt dat we licht hebben. We hebben wel een beetje licht van het kleine lampje van de e-Reader, maar er hangt ook een peertje in de tent. Als we die uit willen maken, moeten we de draadjes los maken van elkaar. Ha, dat dat nog mogelijk is. Dit is dus echt een onvergetelijke ervaring, en ik kan er stiekem best van genieten.

Terwijl we er zitten, bovenop het provisorische bed besluiten we ons maar te vermaken met poedelen. Op zijn woestijns dan ;-) De voeten en handen zijn kurkdroog van al het zand, en natuurlijk zijn we voorzien van onze eigen toilettassen. Van thuis hebben we allerlei gemakken meegenomen voor deze nacht in de woestijn, van natte doekjes tot een "clean body spray", op die manier kunnen we ons toch een beetje opfrissen. We makenonze voeten schoon met natte washandjes, en smeren ze dan lekker in met creme. Dat voelt alvast een stuk beter, ook al lijkt de creme met al dat zat een beetje op een scrub. Ook de rest van het avondtoilet doen we alvast, hoeven we dat later niet meer te doen. Het is inmiddels toch pikdonker, geen hond die de details nog kan zien. Ik verzorg mijn neuswondje zo goed en zo kwaad als het gaat, en daarna vermaken we ons met de e-Reader en iPad. Gaat prima! Best knus in zo'n tentje.

Het duurt wel even, maar uiteindelijk gaat de wind wel liggen. Het wordt rustiger, en we durven weer wat spulletjes tevoorschijn te halen. En dan worden we gewaarschuwd dat het eten klaar is. Als voorgerecht eten we rijst met een mengsel van groenten, dat smaakt heerlijk. Het hoofdgerecht is een tajine van ei, erwtjes en vlees, en ook dat smaakt behoorlijk lekker. En we krijgen zelfs een nagerecht, van meloen. WIe had gedacht dat we zo lekker konden smikkelen in de woestijn? Nou, wij niet hoor.

Na het eten begeven we ons weer naar ons eigen tentje, daar vermaken we ons met het schrijven van de weblog en lezen, een spelletje doen. En tegen twaalf gaat het licht dan toch uit, dat is het nu bijna. Morgen gaat de wekker namelijk alweer om kwart voor 6, omdat we graag de zonsopgang willen zien. Welterusten!